Mobbing jest świadomym i uporczywym nękaniem psychicznym i fizycznym pracownika w sposób werbalny lub niewerbalny. Bardzo często konsekwencją mobbingu jest zły stan psychiczny ofiary, która wykazuje się mocno obniżoną samooceną czy poczuciem odosobnienia, nierzadko pojawiają się też silne stany lękowe.
Czym jest mobbing?
Warto pamiętać o tym, że o mobbingu można mówić w przypadku gdy ofiara poddawana jest jednocześnie wszystkim czynnikom takim jak:
– działania lub zachowania bezpośrednio skierowane przeciwko dobru psychicznemu i fizycznemu ofiary;
– działania te są prowadzone w sposób uporczywy i długotrwały;
-działania skierowane przeciwko ofierze mobbingu polegają głównie na nękaniu i zastraszaniu, głównym celem jest poniżenie lub jego ośmieszenie, a także odizolowanie od innych współpracowników;
– w efekcie działań mobbingowych u ofiary pojawiają się problemy z oceną przydatności zawodowej, obniża się też jego samoocena, pojawia się silne poczucie wyobcowania.
Mobbing jest pojęciem bardzo rozległym i może przybierać różne formy. Wszystkie działania uznawane za mobbing można sklasyfikować w następujących grupach:
– działania negatywnie oddziałujące na proces komunikacji,
– działania negatywnie oddziałujące na relacje pomiędzy pracownikami,
– działania zmierzające do wykreowania negatywnego obrazy ofiary w oczach innych pracowników,
– działanie obniżające pozycję zawodową pracownika,
– działania zmierzające do wywarcia szkodliwego wpływu na zdrowie pracownika.
Jak udowodnić, że pracownik stał się ofiarą mobbingu?
O tym czy pracownik rzeczywiście został ofiarą mobbingu najczęściej zdecydować może tylko sąd. Ze względu na zawiłość takich spraw należy liczyć się z tym, że ich prowadzenie nie należy do łatwych, a przy tym bardzo często do momentu wszczęcia sprawy a jej zakończenia mija bardzo dużo czasu. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że rozpoznanie sprawy w sposób sprawiedliwy wymaga ustalenia wielu okoliczności i sprawdzenia ogromu materiałów dowodowych. Niestety w polskich przepisach w dalszym ciągu w przypadku mobbingu to od ofiary uzależnione jest to czy będzie ona w stanie udowodnić, że rzeczywiście osoba oskarżona dopuściła się według niej czynów zabronionych. To często bardzo trudne zadanie dla ofiary. Nic dziwnego w tym, że wiele osób sobie z tym nie radzi, ponieważ osoby poddawane mobbingowi bardzo często są zastraszone, nie wierzą we własne siły i nie są w stanie walczyć o własne dobro i godność.
Mobbing a obowiązki pracodawcy
Zgodnie z zapisami zawartymi w kodeksie pracy to pracodawca jest zobowiązany do podjęcia działań, które mają zapobiegać mobbingowi w miejscu jego pracy. Dodatkowo jeżeli zauważą lub zostanie poinformowany o tym, że taka sytuacja ma miejsce w jego firmie, będzie musiał podjąć wszelkie kroki w celu ich wyeliminowania. Jeżeli takie kroki nie zostaną podjęte, w czasie rozprawy sądowej konsekwencje poniesie nie tylko osoba stosująca mobbing w miejscu pracy, ale również i pracodawca, który nie zareagował w odpowiedni sposób na zaistniałą sytuację.
Czy można się bronić przed mobbingiem?
Choć wydawać się to może bardzo trudne, to każdy kto, padł ofiarą mobbingu powinien mieć świadomość tego, że ataki psychiczne i fizyczne na niego są złe i musi z tym walczyć. Przede wszystkim należy podjąć wszelkie kroki, które pozwolą się przygotować jak najlepiej do zgłoszenia sprawy do sądu pracy. Chodzi tu przede wszystkim o zebranie rzetelnych dowodów będących obciążeniem sprawcy. Dobrym rozwiązaniem jest wprowadzenie każdorazowo rozmów ze sprawcą obiegu przy obecności świadka, najlepiej będącego osoba neutralna w stosunku do obu stron. Warto również zadbać o to, aby wszelkie uwagi na temat pracownika były umieszczane na piśmie, opcjonalnie w formie mailowej. Każda osoba, jest świadoma tego, że padła ofiarą mobbingu, ma prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę bez zachowania terminu wypowiedzenia. Dodatkowo ofiara może ubiegać się o uzyskanie odszkodowania z tytułu poniesionych szkód na zdrowiu, a także tych wynikających z faktu konieczności rezygnacji z pracy.
Jeżeli chodzi o mobbing w pracy przykłady tu można mnożyć, bowiem w zależności od sytuacji i oprawcy, bardzo różne formy ataków mogą być traktowane jako te, które są wymierzone przeciwko dobremu imieniu i pozycji w pracy danego pracownika, będącego ofiarą sytuacji.